Over de leerstoel, waarom ik doe wat ik doe

Na jaren als ICT- en dataspecialist in het hoger onderwijs te hebben gewerkt, besloot ik eind 2022 om meer tijd te besteden aan iets wat al langer mijn passie is: het restaureren van meubels. Wat ooit begon als een hobby, groeide uit tot iets waar ik mijn creativiteit, precisie en liefde voor vakmanschap in kwijt kan.

Daar hoort nu ook een website bij – om je een inkijkje te geven in mijn werk en motivatie. Zo ontstond De Leerstoel: letterlijk een stoel in leer, maar ook een knipoog naar mijn tijd in het onderwijs.
Zoals Wikipedia het mooi omschrijft:

“Een leerstoel is in het academisch spraakgebruik een hoogleraarspost, bekleed door een hoogleraar. De hoogleraar bekleedt een leerstoel met een bepaalde leeropdracht, het onderwerp of vak waarin hij of zij geacht wordt onderwijs te geven en onderzoek te doen.”

Die dubbele betekenis past precies bij wat ik doe – leren, ontdekken, herstellen en doorgeven.

Oude meubels hebben vaak nog zoveel potentie – een mooi frame, een goed ontwerp, degelijk gemaakt. Zonde om dat weg te gooien alleen omdat de bekleding versleten is. Door met hergebruikt leer te werken, geef ik die stukken een tweede leven en creëer unieke exemplaren. Daarnaast vind ik het gewoon mooi werk: het zoeken naar goed leer, het passen en meten, het herstellen en opnieuw bekleden. Het is een proces dat tijd kost, maar ook voldoening geeft. En eerlijk is eerlijk – ik word blij als iets wat bijna afgeschreven was, er weer staat alsof het nieuw is. Met een stukje geschiedenis en stoelen met naam behouden zeker hun waarde!

Voor het werken met leer heb ik inmiddels de nodige machines om aardig uit de voeten te kunnen. Een goede industrie naaimachine (3-voudig transport). Een schalmmachine en knopen machine voor het maken van leren knopen. Uiteraard ook vele andere tools zoals een nietmachine op luchtdruk. Restauratie vaardigheden heb ik me in de jaren al doende eigen gemaakt. Daar hoort ook bv TIG-lassen bij, erg handig, 

Leer is geen vergevingsgezind materiaal. Tijdens het naaien prik je er blijvende gaatjes in, wat corrigeren vrijwel onmogelijk maakt. Precies dát maakt werken met leer zo spannend en uitdagend — en dat past perfect bij mijn perfectionistische inslag.

Daarnaast vind ik leer simpelweg een prachtig materiaal. Het geeft een stoel net dat beetje extra. Helaas is het productieproces van veel leer niet bepaald duurzaam. Daarom kies ik bewust voor leer van bestaande banken. Dit leer bestaat al, en hergebruik ervan is een verantwoorde manier om met grondstoffen om te gaan. Tegelijkertijd ga ik geen concessies doen aan de kwaliteit: ik gebruik alleen vol- of semi-anilineleer, ook wel volnerfleer genoemd.

Dit type leer is van de hoogste kwaliteit. Het komt van de opperhuid van de koe en is door en door geverfd.

• Vol-anilineleer heeft open poriën en geen beschermende (verf)laag aan de bovenkant. Het ontwikkelt met de jaren een prachtig patina, dat de stoel alleen maar mooier maakt.

• Semi-anilineleer is licht beschermd, maar behoudt zijn natuurlijke uitstraling.

Beide soorten zijn dik, voelen zacht aan en hebben karakter! En dat is precies wat ik zoek: leer dat leeft, met een verhaal — en een stoel weer een nieuw leven kan geven.

Naast mijn streven naar meer hergebruik speelt ook de prijs een rol in mijn keuze voor bankenleer. Op deze manier is de leren bekleding een stuk voordeliger dan wanneer ik nieuwe huiden zou gebruiken — en dat zie je terug in het prijskaartje.
Het blijft wel een uitdaging om op deze manier goed leer te vinden. Ook vraagt het extra tijd om de banken te ontmantelen, het leer te behandelen, enzovoort.

Ter indicatie: een originele chromen buisframe stoel uit de jaren 30–50 (bijvoorbeeld van Breunlin [Anton Lorenz] of Tubax), volledig gerestaureerd en opnieuw bekleed met leer, ligt rond de €500–650. Een hele bank gaat er zo in, plus een flink aantal dagen aan werk.